Яңалыклар

Г.Тукайның танылган шигырьләре

Г.Тукайның танылган шигырьләре

Габдулла Тукай — күренекле татар шагыйре һәм драматургы. Аның иҗаты Татарстан һәм бөтен Россия мәдәниятендә һәм әдәбиятында тирән эз калдырган. Аның эчкерсезлек һәм тирән хисләр белән сугарылган шигырьләре татар фольклорының һәм традицияләренең байлыгын, шулай ук кешелек кыйммәтләрен чагылдыра. Без сезнең өчен Тукайның иң танылган әсәрләрен җыйдык. Туган авыл Тау башына салынгандыр безнең авыл, Бер чишмә бар, якын безнең авылга ул; Аулыбызның ямен, суы тәмен беләм, Шуңар күрә сөям җаным-тәнем белән. Ходай шунда җан биргән, мин шунда туган, Шунда әүвәл Коръән аятен укыган; Шунда белдем рәсүлемез Мөхәммәдне, Ничек михнәт, җәфа күргән, ничек торган. Истән чыкмый монда минем күргәннәрем, Шатлык белән уйнап гомер сөргәннәрем; Абый белән бергәләшеп кара җирне Сука белән ертып-ертып йөргәннәрем. Бу дөньяда, бәлки, күп-күп эшләр күрем, Билгесездер — кая ташлар бу тәкъдирем; Кая барсам, кайда торсам, нишләсәм дә, Хәтеремдә мәңге калыр туган җирем. Туган тел И туган тел, и матур тел, әткәм-әнкәмнең теле! Дөньяда күп нәрсә белдем син туган тел аркылы. Иң элек бу тел белән әнкәм бишектә көйләгән, Аннары төннәр буе әбкәм хикәят сөйләгән. И туган тел! Һәрвакытта ярдәмең берлән синең, Кечкенәдән аңлашылган шатлыгым, кайгым минем. И туган тел! Синдә булган иң элек кыйлган догам: Ярлыкагыл, дип, үзем һәм әткәм-әнкәмне, Ходам! Сабыйга Һич сине куркытмасыннар шүрәле, җен һәм убыр; Барчасы юк сүз — аларның булганы юктыр гомер. Җен-фәлән дип сөйләшүләр искеләрдән калган ул; Сөйләве яхшы, күңелле — шагыйранә ялган ул. Һич өрәк, албасты булган сәхралар, кырлар да юк; Шүрәле асрап ята торган кара урман да юк. Син әле үс һәм укы күп, шунда аңларсың барын; Мәгърифәт нуры ачар күп нәрсәләрнең ялганын. Бала белән Күбәләк Б а л а: Әйт әле, Күбәләк, Сөйләшик бергәләп: Бу кадәр күп очып Армыйсың син ничек? Ничек соң тормышың? Ничек көн күрмешең? Сөйләп бирче тезеп, Табаламсың ризык? К ү б ә л ә к: Мин торам кырларда, Болында, урманда; Уйныймын, очамын Якты көн булганда. Иркәли һәм сөя Кояшның яктысы; Аш буладыр миңа Чәчәкләр хуш исе. Тик гомрем бик кыска: Бары бер көн генә, — Бул яхшы, рәнҗетмә Һәм тимә син миңа! Ялкау маэмай Безнең маэмай рәхәт тора, сафа сөрә, Җитезләнә, уйный һаман йөгрә-өрә; Карый миңа мәхәббәтле күзе белән, Гүя «уйныйк» дигән була, гүя көлә. Кайвакыт ул ята тәмле ашап туеп, Ал аяклары өстенә башын куеп. Аны шунда чебен халкы тынычсызлый; Ялкау маэмай! Ул аларны тормый куып. Чебеннәрне астан гына карап ята, Ярты йомык күзен генә ялтырата; Бервакыт ул колак артын торып кашый, Чебен халкы шунда тиз-тиз кача башлый. Шулай ук безнең социаль челтәрләрдә «Тукай оныклары» бәйгесе бара. Катнашырга өлгер!

21.04.2025
Казан — тарихи урыннар һәм һәйкәлләр

Казан — тарихи урыннар һәм һәйкәлләр

Казаныбыз — матур һәм кызыклы шәһәр, анда борынгылар хәзерге заман белән очраша. Биредә башкалабызның үткәне һәм бүгенгесе турында сөйләүче күп кенә һәйкәлләрне һәм урыннарны күрергә мөмкин. Иң мәшһүр һәйкәлләрнең берсе — Муса Җәлил һәйкәле. Ул батыр шагыйрь һәм Бөек Ватан сугышы герое. Аның һәйкәле Кремль янында тора. Ул, әйтерсең лә, алга таба тәвәккәллек белән бара — батырлыкның чын үрнәге! Ә беләсезме, Казанда аждаһа Зиланты бар? Бу тылсымлы җан иясе — шәһәр символы. Аны Казан гербында һәм Кремль янындагы һәйкәлдә күрергә мөмкин. Зилант шәһәрне күп гасырлар саклый, диләр! Бауман урамы буйлап йөрсәң, Казан мәчесе һәйкәлен күрергә була. Кайчандыр Кышкы сарайны күселәрдән коткарган күңелле һәм уңайлы мәче ул! Хәзер ул эскәмиядә утыра һәм балалар аның белән фотога төшкәнен көтә. Бауман урамындагы карильонлы сәгатькә күз салырга онытмагыз. Һәр сәгать саен анда музыка яңгырый, һәм тәрәзәләр ачыла, анда фигуралар күренә. Бу чын тылсым!  Шулай ук Казанда ак диварлы һәм манаралы Кремль — ныгытма бар. Анда Кол Шәриф мәчете һәм православ Благовещение чиркәве урнашкан. Бу төрле мәдәният һәм диннәр Янәшә тыныч яшәгән урын.  Казан — күңелле шәһәр. Биредә һәр һәйкәл, һәр урам кызыклы тарих сөйли ала. Аның буйлап йөргәндә, тарихның ничек яшәвен һәм сулавын тоярга мөмкин!

18.04.2025
Главная Программа Видео Шортс Поиск