Яңалыклар

Әбиләр һәм бабайлар, бәйрәм белән!

27 июль – безнең тормышыбыздагы иң кадерле, иң зирәк кешеләр – әби-бабайлар көне! Бу көн мәхәббәт, рәхмәт һәм җылы хисләр белән тулы. Әби-бабайлар – гаиләбезнең тарихын саклаучылар, безгә кызыклы хикәяләр сөйли торган, һәрвакыт янында торучы якын кешеләр. Алар безнең сөйләшүләребезне тыңлый, безне аңлый һәм ярдәм итә, һәм алар янында без үзебезне һәрвакыт яклы һәм яратылган итеп хис итәбез. Һәркем үзенең әбисе белән бабасын күрү, алар белән бергә уйнарга, яңа нәрсәләр өйрәнергә һәм җылы атмосферадан ләззәт алырга ярата. Аларның изгелеге безнең йөрәкләрне җылытал, киңәшләре һәм кайгыртулары безгә көч һәм кыюлык бирә. Бу көн безгә аларга рәхмәт әйтү өчен менә дигән сәбәп – һәр төнге әкият өчен, һәр истәлекле мизгел өчен. Бу көнне барлык әби-бабайларга сәламәтлек, бәхет һәм елмаюлар телибез. Аларның йөрәкләре һәрвакыт шатлык белән тулсын, йортлары балалар көлүеннән яңгырасын. Чөнки алар – безнең чын хәзинәбез һәм күп кенә балачак хикәяләренең төп геройлары!

27.07.2025

Күктән сикерү – хыял яки чынбарлык?

Парашютистлар – зур биеклектән махсус җиһаз ярдәмендә сикерә торган кешеләр. Алар күктә очкан кошлар кебек, һәм күп кешегә бу могҗиза булып тоела. Ләкин һәр сикерү артында ныклы әзерлек, төгәл хисап һәм кыюлык ята. Гадәттә, парашютистлар 4 мең метр биеклектән сикерәләр. Бу – дөньядагы иң биек биналардан да югарырак. Сикергәннән соң парашютист берникадәр вакыт ирекле рәвештә төшеп бара – моны ирекле егылу дип атыйлар. Аннары ул парашютны ача, һәм парашютның куполы һава белән тула, төшүне акрынайта һәм кеше җиргә имин төшеп җитә. Парашют идеясе XV гасырда ук барлыкка килгән. Аны дөньякүләм билгеле рәссам һәм уйлап табучы Леонардо да Винчи тәкъдим иткән. Ә тәүге уңышлы сикерү 1797 елда Франциядә Андре Жак Гарнерен тарафыннан ясалган – ул Париж өстеннән һава шары аша сикергән. Бүгенге көндә парашютизм – ул спорт кына түгел, һөнәр дә. Парашютистлар армиядә хезмәт итәләр, коткару операцияләрендә катнашалар, спорт ярышларында чыгыш ясыйлар, төрле тамашаларда күрсәтмә очышлар башкаралар. Кайберләре һавада бер-берсенә тотынып, төркем белән төрле фигуралар ясыйлар, һәм бу очышлар чын сәнгать әсәренә әйләнә. Махсус укыту үзәкләрендә балалар да очу хисен татып карый ала – мәсәлән, җирдән аерылмыйча гына, куркынычсыз аэротрубада. Ә билгеле бер яшьтән (гадәттә 10–14 яшьтән башлап) тәҗрибәле инструктор белән чын парашют сикерүендә дә катнашырга мөмкин. Парашютистлар – очу хыялы белән яшәгән һәм аны тормышка ашырган кешеләр. Аларның батырлыгы һәм осталыгы күпләрне күккә карарга һәм мөмкин булмаганга да ышанырга илһамландыра.

26.07.2025

Кура җиләге нәрсәсе белән файдалы

Җәй дигәч, кояш, каникуллар һәм, әлбәттә, кура җиләге искә төшә. Аның хуш исле, татлы һәм матур алсу җимешләрен балалар да, бөҗәкләр дә бик ярата. Кура җиләге турында берничә кызыклы факт әзерләдек: Кура җиләге – чын «җимеш» түгел. Фәнни яктан караганда, ул – җыелма җимеш. Һәр кечкенә түгәрәкчек – аерым җимеш, һәм алар бергә кушылып, без белгән кура җиләген барлыкка китерә. Ул урманда да, бакчада да үсә. Кыргый кура җиләге урман кырыйларында, аланнарда очрый. Бакча малинасы исә эре һәм тагын да татлырак була. Бал кортлары малинаны ярата. Аның чәчәкләреннән бик хуш исле бал чыгаралар. Кура җиләге С витаминына, файдалы матдәләргә бай. Организмны көчәйтә, салкын тиюдән саклый. Аны борынгы заманнардан ук белгәннәр, элек-электән дәвалану өчен дә кулланганнар. Кура җиләген икенче төрле итеп ашарга, боткага салырга, катыкка кушарга яисә варенье кайнатырга мөмкин. Иң мөһиме – ашар алдыннан яхшылап юарга онытма!

25.07.2025

Атна ахырында нинди һава торышы көтелә

24 һәм 25 июль көннәрендә безнең төбәктә һава торышы болытлы булыр, яшенле яңгыр явачак. Җил 4 метр/секунд тизлектә исәр, һава дымлылыгы 77% ка җитәчәк. Бу көннәрдә һава аз гына салкынайган кебек тоелырга мөмкин. Ләкин ял көннәрендә һава торышы үзгәрәчәк: кояшлы, җылы +25 градуска кадәр күтәреләчәк. Җәй әле безнең белән, һәм алда тагын да җылы, кояшлы көннәр көтелә. Яшенле яңгыр вакытында киңәшләр: Яшен вакытында урамда озак тормаска. Тәрәзәләрне ябарга, электр җайланмаларын сүндерергә. Җил һәм яңгыр вакытында юлларда сак булырга. Атна ахырында яшенле яңгырлар көтелсә дә, гомуми һава торышы җылы булачак. Алдагы атналарда да кайбер көннәрдә җылы һава сакланыр дип көтелә. Җәй әле тәмамланмады!

24.07.2025

Китлар һәм дельфиннар ярдәмгә мохтаҗ

Һәр елны 23 июльдә дөнья буенча Китлар һәм Дельфиннар көне билгеләп үтелә. Бу акыллы һәм серле диңгез хайваннары аеруча саклауга мохтаҗ. Китлар һәм дельфиннар хәзер төрле куркынычлар белән очраша: Диңгез пычрануы аларга аралашырга һәм юл табарга комачаулый; Пластик калдыклар аларның сәламәтлегенә зыян китерә; Кораблар хәрәкәте арта, бу хайваннарга бәрелү куркынычын арттыра; Табигый шартларда яшәүче китлар һәм дельфиннар саны кими. Һәркем табигатьне саклауда катнаша ала: пластик куллануны киметергә; суны сакчыл кулланырга; диңгез хайваннары турында күбрәк белергә һәм башкаларга сөйләргә; диңгезләрне яклаучы оешмаларны хупларга. Бу көн безгә диңгез дусларыбызны сакларга кирәклеге турында искәртә. Китлар һәм дельфиннар имин шартларда яшәсен өчен һәркайсыбыз тырышлык күрсәтә ала.

23.07.2025

ПРЕМЬЕРА – «Супер МЯУ»

«ШАЯН ТВ»да бүгеннән өр яңа мультсериал «Супер МЯУ»! Биш песи баласы – арыслан Али, пантера Ния, юлбарыс Бао, барс Вася һәм аның сеңлесе Соня – суперкаһарманнар мәктәбенә йөриләр. Анда алар үзләренең аерым сәләтләрен кулланырга, батыр, шәфкатьле булырга һәм бергәләп эшләргә өйрәнәләр. Ә мәкерле феннек Арнольд сәләтле укучыларны үзенең суперявызлар мәктәбенә алып китәргә тели. Чәршәмбе - җомга көннәре сәгать 11:00 / 19:00 «ШАЯН ТВ»да карамый калма!

22.07.2025

Фикерләр фабрикасы: мигә сәяхәт

Сәлам, дуслар! Бүген без организмның иң мөһим өлешләренең берсе – мидә сәяхәт итәрбез. Ул гади бер әгъза гына түгел. Ул – чын мәгънәсендә идарә үзәге. Ул безнең күз кысып алуыбыздан алып уйлау, хыяллану һәм хәтта төш күрү кебек катлаулы эшләрне дә контрольдә тота. Кызыклы фактлар белергә телисезме? Башлыйк! Ми – ул төнлә һәм көндез эшләүче суперкомпьютер кебек. Ул баш сөяге эчендә урнашкан һәм нык саклана. Олыларда ул якынча 1,4 килограмм авырлыкта, балаларда исә әзрәк, ләкин шулай ук эшчән Ми – миллиардлаган кечкенә күзәнәкләрдән – нейроннардан тора. Алар бер-берсенә хәбәрләр җибәреп эшлиләр. Бу күзәнәкләр электр һәм химик сигналлар ярдәмендә аралашалар. Алар бергәләшеп безнең фикерләрне, хәтерне һәм хыялларны тудыра Менә мигә хас кайбер сәләтләр: Уйлау: хикәяләр уйлап табу, мәсьәләләр чишү, фантазияләр Хис итү: шатлык, сагыш, курку, сөю Хәрәкәт итү: мускулларга сигнал җибәреп, безне йөртә Хәтер: дусларның исемнәрен, таныш йөзләрне, иртәнге ашны истә тоту Хыяллану: йокы вакытында төшләр күрү Ми – күнегүләр ярата Син башваткыч чишкәндә яки акыллы уен уйнаганда – ми шатлана! Ул да спортчы кебек: күп күнеккән саен көчлерәк була. Уку, укырга ярату, яңа әйберләр өйрәнү мигә файдалы. Ми дә дөрес туклануга мохтаҗ. Аңа менә нәрсәләр ошый: Чикләвекләр һәм балык – хәтер өчен файдалы Җимешләр һәм яшелчәләр – энергия бирә Су – ми эшчәнлеген актив тота Яхшы йокы — мигә ял бирә һәм аны яңадан көчле итә. Әгәр синең миеңдәге барлык нейроннарны бер рәт итеп тезсәң, ул юл 1 миллион километрга сузылыр иде – бу Җирдән Айга барып кайткан кадәр ераклык. Ә барысы да синең башың эчендә генә урнашкан! Миең супергеройныкы кебек эшләсен дисәң – укы, өйрән, логик уеннар уйна, саф һавада йөр һәм вакытында ял ит!

22.07.2025

Кочаклашу кәефне күтәрә

Кочаклашу – ул гади генә түгел, ә чын көчле могҗиза. Әти-әниеңне, туганнарыңны яки яраткан йомшак уенчыгыңны кочаклаганда, син җылылык, кайгырту һәм шатлык бүләк итәсең! Кочаклашу турында берничә кызыклы факт: 1. Кочаклашу кәефне күтәрә Фәнни тикшеренүләр күрсәткәнчә, кочаклашканда организмда окситоцин дигән «шатлык гормоны» барлыкка килә, ул безне бәхетлерәк һәм тынычрак итә. 2. Кочаклашу дуслыкны ныгыта Бу – кемгәдер синең өчен кадерле икәнен күрсәтүнең гади һәм мөһим ысулы. Ул безне бер-беребезгә якынайта. 3. Кочаклашу тынычландыра Әгәр күңелеңдә курку яки моңсулык бар икән, кочаклашу синең үзеңне иминрәк итеп хис итүгә ярдәм итә. 4. Балачактан кочаклашырга өйрәнәбез Бәләкәй балалар да кочаклашу аша мәхәббәт һәм кайгыртуны тоялар, бу аларга үз-үзләренә ышанычлы һәм бәхетле булып үсәргә ярдәм итә. Кочаклашу һәркемгә якын – син аның белән бер сүз дә әйтмичә җылылык бүләк итә аласың. Бер генә кочаклашу мең сүздән дә көчлерәк була ала..

21.07.2025

1 ... 3 4 5 6 7 ... 375

Яңа сайт!