Яңалыклар

"ШАЯН кунак"! Тизрәк кара!

.video-responsive { position: relative; padding-bottom: 56.25%; /* задаёт высоту контейнера для 16:9 (если 4:3 — поставьте 75%) */ height: 0; overflow: hidden; } .video-responsive iframe { position: absolute; top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; border-width: 0; outline-width: 0; }

14.04.2020

Фәнис Яруллин музеена рәхим итегез!

14.04.2020

Троллейбус, туган көнең белән!

13 апрельдә троллейбусның туган көне билгеләп үтелә икән. Әйдәгез, бераз тарихка күз салыйк әле. *Хәзерге көндә дөньяда 300дән артык шәһәрдә бу транспорт чарасы хезмәт күрсәтә икән. Әмма иң зур троллейбус юлы Россиядә урнашкан. *Беренче троллейбус Германиядә барлыкка килгән. Ул түбәсез арбаны хәтерләткән. Аны «электромот» дип атаганнар. «Троллейбус» сүзе исә, инглиз теленнән кергән. Турыдан-туры тәрҗемә иткәндә, трамвайлы автобус, дигәнне аңлата. *Россиядә беренче троллейбус 1933 елда «Динамо» заводында ясалган. Башта ул шәһәр читендә йөрсә, 1934 елда башкала урамнары буйлап та хезмәт күрсәтә башлаган. *1937 елда Англиядән ике катлы троллейбус та кайтартыла. Шушы модель буенча Ярославль заводында 10 ике катлы троллейбус җитештерелә. Алар 1939 елдан Мәскәү урамнары буйлап йөри башлый, тизлеге 55 км/сәг. җитә. Безнең көннәргә мондый төр троллейбусның берсе генә дә сакланып калмаган. *Бөек Ватан сугышы елларында да троллейбусның ярдәме нык тия. Ул авыр йөк ташу машинасы ролен башкара. *Казан троллейбус системасы – Россиядә иң борынгыларыннан берсе. 1948 елның ноябрендә үзәктән алып, Каравай бистәсенә кадәр беренче троллейбус линиясе ачыла. Хәзерге көндә дә башкалабызда экологик чиста транспорт чарасы актив кулланылышта. *АКШ һәм Япониядә җир асты троллейбуслары йөри. *2013 елның маеннан Женева шәһәрендә электр чыбыгына тоташмый торган троллейбуслар хезмәт күрсәтә башлаган. Ул тукталышларда берничә секунд эчендә энергия запасы ала торган махсус аккумуляторлар белән җиһазландырылган.

13.04.2020

«Тәрҗемә итү өчен, туган телне яхшы белергә кирәк»!

Без сезне яңадан-яңа мультфильмнар, тапшырулар, мавыктыргыч документаль сериаллар белән сөендерүне дәвам итәбез, дуслар. 13 апрельдән каналыбызда «Яңарыш чоры» дигән документаль фильм башлана. Бу фильмның үзенчәлеге шунда: ул татарчага турындан-туры инглиз теленнән тәрҗемә ителде. Аны тәрҗемәче Заһир Хәсәнов тәрҗемә итте. Балалар бик яратып караган «Сәяхәтче Дәрия» мультфильмын, «Акылга сыймаслык ачышлар» сериалын инглизчәдән тәрҗемә иткән Заһир Хәсәнов белән тәрҗемә итү үзенчәлекләре турында сөйләшеп алдык. «Турыдан-туры инглиз теленнән тәрҗемә иткәндә очрый торган авыррак урыннарга тукталасым килә: · Җөмлә структуралары аерыла. Аларда башта ия аннары хәбәр, соңыннан гына иярчен җөмлә кисәкләре килсә, бездә ия, башка җөмлә кисәкләре һәм шуннан гына хәбәр килә. · Инглиз телендә and теркәгече ярдәмендә, нокта куймыйча гына әллә ничә җөмләне берләштерәләр. Татар телендә бу бик сәер яңгырый, шуңа җөмләләрне кыскарак төзергә туры килә. ·Тагын бер кыенлык – инглиз/америкалыларның дөньяга карашларында. Аларның кайбер әйтемнәрен бездә әйтеп булмый. ·Кайчак рифмалы җөмләләрне бирү бик авыр... ·Үлчәү берәмлекләрен (миль, ярд, галлон, фут, фунт) безнең метрик системага күчерергә туры килә. Бер телдән икенче телгә тәрҗемә иткәндә, чит телне генә белү җитми, үз телеңне дә гаять яхшы белергә кирәк», – дип фикерләрен җиткерде тәрҗемәче. Тәрҗемә ителгән мультфильм-сериаллар сезнең игътибарга килеп ирешкәнче бик озын юл үтә. Тәрҗемә итү, тикшерү, видео буенча җитешсезлекләрне барлау, тавышландыру, эфирга әзерләү – һәркайсы күп көч һәм игътибар таләп итә. Инглизчәдән тәрҗемә турында «Яңарыш чоры» фильмы мөхәррире һәм режиссеры Алсу Ромадинадан да сораштык. «Мөхәррир һәм режиссер буларак шуны әйтә алам: мондый тәрҗемәнең уңай да, тискәре дә яклары бар. Мәгълүмат төгәлрәк, чөнки русчага тәрҗемә итүче хаталар җибәрергә, кайбер урыннарын дөрес бирмәскә мөмкин. Төп материал белән эшләү ышанычлырак. Шул ук вакытта, темалар җитди: механика, физика турында, аны тулысынча төшенеп бетмичә, дөрес җиткереп булмый. Моны инглиз телендә эшләү, әлбәттә, авыррак. Шулай ук диктор белән тавышландырганда, җөмләләрне тиешле урынга куяр өчен, нәрсә турында сүз барганын аңларга туры килә. Документаль фильмнарда мәгълүмат күп һәм ул, еш кына әңгәмә рәвешендә бирелгәнлектән, зур игътибар сорый. Әле видеога да туры китерәсе бар бит. Шуңа бик кызыксынып, инглиз телен искә төшереп эшлибез», – диде Алсу. Ә сериалның үзенә килгәндә, сез аны һәр эш көнендә безнең каналда карый аласыз. Дөньядагы иң кызыклы ачышлар турында бу фильм да һәркайсыгызның күңеленә хуш килер! Вакытыгызны файдалы һәм күңелле уздырыгыз!

13.04.2020

Әйдәгез, уйнарга!

Дуслар, дәресләрдән ял иткән арада "ШАЯН уен" уйнарга чакырабыз! .video-responsive { position: relative; padding-bottom: 56.25%; /* задаёт высоту контейнера для 16:9 (если 4:3 — поставьте 75%) */ height: 0; overflow: hidden; } .video-responsive iframe { position: absolute; top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; border-width: 0; outline-width: 0; }

13.04.2020

«Поехали»! Космонавтика көне белән!

Посмотреть эту публикацию в Instagram Космонавтика көне белән! 1961 елның 12 апрелендә, бөтендөньяны шаккатырып, совет космонавты Ю.А.Гагарин «Восток» орбиталь космик кораблендә Җир шарын әйләнеп чыга. Бу бер әйләнешкә 108 минут сарыф ителә. Маршрутның озынлыгы – 40868 км. Очышның максималь тизлеге – 28 260 км/сәг. Максималь биеклек – 327 км. Соңгы сан бүген дә рекорд булып тора. Юрий Гагариннан башка, бер кешелек корабта, һичкемнең мондый биеклекә күтәрелгәне юк.

12.04.2020