Яңалыклар

Транспортта йөрү бәясе арта

Казанда 1 гыйнвардан транспортта йөрү бәясе 42 сумга күтәреләчәк. Банк картасы белән түләгәндә юл йөрү бәясе 38 сум торачак. Хәзерге вакытта җәмәгать транспорты белән йөрү акчалата түләгәндә 36 сумны, ә картаны кулланганда 35 сумны тәшкил итә. Юл йөрү бәясен арттыру ягулыкка бәяләр арту, инфляция һәм комплектлаучы детальләрнең кыйммәтләнүе белән бәйле.

11.12.2023

Премьера: «Туган көн безгә шатлык китерә» җырына клип!

Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәме белән «ШАЯН ТВ» балалар каналы «Балачак җыры» бәйгесендә җиңү яулаган җырларны тәкъдим итә! «Туган көн безгә шатлык китерә» җырына төшерелгән клипның премьерасын рәхим итеп карагыз! Рәмис Аймәт сүзләре, Луиза Батыр-Болгари көе. Башкара: «Сәйлән» җыр телевизион фестивале лауреаты Рөстәм Хөсәенов һәм Айзилә Зиннәтуллина.

11.12.2023

Дөньяның иң биек нокталары

Бүген - Халыкара таулар көне. Дуслар, дөньядагы иң биек тауларны беләсезме? 1. Пунчак-Джая тавы - Индонезиянең Яңа Гвинея утравында урнашкан. Аның биеклеге – 4 мең 884 метр. Татарчага тәрҗемә иткәндә “Җиңү биеклеге” дигәнне аңлата. Беренче тапкыр бу тауга өч австрияле 1962 елда менә. 2. Эльбрус тавы - Россия һәм Грузия чигендә, Кавказ тауларында урнашкан. Беренче тапкыр Эльбрус тавы башына 1829 елның 10 июлендә менәләр. 3. Антарктиданың иң биек тавы - Винсон массивы. Ул Элсуорт тавының бер өлеше булып тора. Массивның иң биек ноктасы ‒ 4 мең 892 метр, озынлыгы - 21 километр, киңлеге - 13 чакрым. Беренче тапкыр бу биеклекне 1966 елда яулыйлар. 4. Килиманджаро - Африкадагы иң биек тау. Биеклеге - 5 мең 898 метр. Беренче тапкыр аңа 1889 елның 6 октябрендә иң яшь альпинист, 7 яшьлек Китс Бойд менә. 5. Мак-Кинли тавы - Аляскада, Төньяк Америкада урнашкан. Аның биеклеге – 6 мең 194 метр. Тауга исем АКШ президенты Уильям Мак-Кинли хөрмәтенә кушылган. Иң беренче булып бу биеклеккә 1913 елның 7 июнендә Америка альпинистлары күтәрелә. 6. Дөньядагы иң биек тау исә – Эверест. Биеклеге 8 мең 848 метр булган бу тауны Джомолунгма дип тә атыйлар. Эверестка беренче тапкыр 1953 елның 29 маенда Эдмунд Хилари һәм Тенинг Норгей менә. Ә менә Аппа исемле альпинист Эверестка 21 тапкыр күтәрелә. 7. Көньяк Американың иң биек тавы – Аконкагуа - Аргентинада урнашкан. Аның биеклеге - 6 мең 959 метр. Барлык рәсемнәр дә Яндекстан алынды

11.12.2023

Премьера: «Поезд» җырына клип!

Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәме белән «ШАЯН ТВ» балалар каналы «Балачак җыры» бәйгесендә җиңү яулаган җырларны тәкъдим итә! «Поезд» җырына төшерелгән клипның премьерасын рәхим итеп карагыз! Ильмира Нуруллина сүзләре, Марат Низамов көе. Башкара: «ШАЯН ТВ» каналы алып баручылары Сәфинә һәм Солтан Шаһиевлар.

08.12.2023

НИЧӘ ГРАДУС САЛКЫН БУЛСА, МӘКТӘПКӘ БАРМЫЙБЫЗ?

Республикада чатнама суыклар дәвам итә. Ничә градуста мәктәпкә бармасаң ярый? * Авыл мәктәпләрендә башлангыч сыйныфларда укучыларга температура -23 градуска кадәр төшкән очракта мәктәпкә бармаска ярый. * Ә шәһәр мәктәпләрендә – башлангыч сыйныфларда һәм авыл мәктәпләрендә – 5-9 сыйныфларда укучылар -25 градус суыкта дәрес калдыра алалар. * Термометрның терекөмеш баганасы -27 градуска кадәр төшсә, шәһәр мәктәпләренең 5-9 сыйныфында укучылар да өйләрендә кала. * -30 градуска кадәр суытканда авыл мәктәпләренең 10-11 сыйныф укучылары да дәресләрдән азат ителә. Шәһәр мәктәпләрендә исә өлкән сыйныф укучылары -32 градус суыкта гына мәктәпкә бармый кала ала. Ә сез бүген мәктәпкә бардыгызмы?

08.12.2023

Нәрсә ничек кышлый?

Кыш - кыргый хайваннар тормышында катлаулы чор. Әлеге ел фасылын аякта үткәрүче җәнлекләр өчен генә түгел, ә йокыга талучылар өчен дә. Көчле салкыннар һәм азык-төлекнең җитмәве - барлык хайваннарның да кышны кичерә алмавына китерә. ТӨЛКЕ Төлке кыш көне ялгыз яшәү рәвеше алып бара. Көндез һәм эңгер-меңгер вакытта әлеге ерткыч урман буйлап йөри, куяннар эзли, тычканнар аулый, еш кына торак пунктларда пәйда була һәм тавык кетәклекләрендә тәртип урнаштыра. Ауда йөреп аргач, ул, гадәттәгечә, оясында түгел, ә кар өстендә, койрыгына уралып йоклый. БҮРЕ Бүре салкыннан курыкмый, аның туны кышка тагын да калыная. Ләкин бүрене күбрәк ачлык газаплый. Ауга йөрү җиңелрәк булсын өчен, поши, кабан яки болан тоту өчен, ерткычлар бергә тупланалар. Кышын алар ешрак кеше тораклары янында яшиләр, йорт хайваннарына һөҗүм итәләр. Кайчакта ерткычларга этләр дә азык була. ПОШИ Билгеле булганча, поши үзенең мөгезләрен кышка сала, ә яңалары җәй башында гына барлыкка килә. Кыш көне агач кайрылары һәм ботаклары белән туклана, бигрәк тә аларга усак һәм яшь нарат ошый. Су урынына кар ашыйлар. Урман сакчылары аларга аланнарда зур-зур печән өемнәре калдыралар. Тамаклары тук вакытта пошилар йомшак ак карда батынкылык ясап ял итәләр, йоклыйлар. Бүреләр һөҗүм иткәндә бер-берсен ташлап китмиләр, үткен тояклары, көчле мөгезләре ярдәмендә сакланалар. ТИЕН Тиен кышка һәрвакыт алдан әзерләнә - ул гөмбәләр җыеп киптерә, чикләвекләр яшерә. Бу җанварлар исне бик яхшы сизәләр - алар хәтта зур кар көрте астындагы күркә тавышларын дә ишетәләр. Кыш көне тиен үзенең кишерсары тунын сорыга алыштыра. Каты салкыннарда алар йокыга талмыйлар, чирәм яисә мүк белән җылытылган ояларына качалар. КЕРПЕ Керпеләр дә кышка алдан әзерләнә. Көз көне ул яфрак, мүк һәм төрле үләннәрне куаклар астына сөйрәп бара, анда җылы итеп оя ясый һәм йомарланып, җылы язгы көннәргә кадәр йокыга тала. Ә уянгач, керпе шунда ук азык эзләргә керешә. КӨРӘН АЮ Салкыннар килү белән, аюлар кышкы йокы өчен өн әзерлиләр. Йоклау урынын хайваннар ауган агачларның тамырлары астыннан эзлиләр. Чокыр казыйлар, аны ботаклар, мүк һәм чыбык белән каплыйлар - менә шундый йокы бүлмәсе килеп чыга. Ләкин, йокыга талганчы, аю, куян кебек, эзләрен бутый. КУЯН Салкыннар башлангач, куян гадәти көрән йонын ак тунга алыштыра. Кышка куян алдан запас әзерләми, урманда табып була торган азык белән туклана: агач кайрысы, корыган үләннәр, көз көне туңган җиләкләр. Кышка таба күп кенә куяннар кеше яши торган урыннарга якынрак килүне кулай күрәләр. Анда алар печән яки җиләк-җимеш агачлары белән тукланырга яраталар. Барлык рәсемнәр дә Яндекстан алынды

08.12.2023

Яраткан мультсериалыгыз кабат эфирда!

ШАЯННАР, «Нәни паровоз – Тишка» «ШАЯН ТВ» каналы киңлекләренә кабат әйләнеп кайта! Әлеге мультсериалның төп геройлары - паровозлар. Алар кечкенә балаларны хәтерләтәләр. Геройлар тылсымлы Паровозовск шәһәрендә - вагоннар һәм локомотивлар дөньясында яшиләр. Кагыйдә булганча, өлкән паровозлар һәр көнне эшкә йөриләр, ә сабыйлар - уйныйлар, күңел ачалар, тәртипсезләнәләр һәм даими рәвештә күңелле ситуацияләргә эләгәләр. Төп герой Тишка үзенең дуслары Сапсанчик, Элька, Ласточка, Цветастик һәм Батон белән бергә Василичның тормышын бозалар, аңа тыныч кына яшәргә бирмиләр. Паровозлар дөньяны танып-беләләр, бик күп яңалыклар беләләр, ачуланышалар һәм татулашалар, өлкәннәргә комачау итәләр, шулай ук аларга еш кына ярдәмгә дә киләләр. Гадәти ситуацияләрлән тыш, алар әкияти хәлләргә эләгәләр, хәтта космоска да очалар. «Нәни паровоз – Тишка» мультсериалын карарга дүшәмбелән-җомгага кадәр 15:05 сәгатьтә телевизор экраннары каршына җыелыгыз!

07.12.2023

Иммунитетны ныгыту өчен йокларга кирәк

Бүген – йокларга яратучылар көне билгеләп үтелә! Бу бәйрәм – күбебезнең яраткан бәйрәмнәреннән берсе булыр иде, мөгаен, чөнки йокларга һәркем ярата! Еш кына эш яки күңел ачу өчен, без йокыдан баш тартабыз. Югыйсә, ул бернәрсә белән дә алыштырып булмый торган ял. Йокы бозылудан барлыкка килгән проблемалар турында күбебез белми. Әйтик, төрле авырулар барлыкка килү куркынычы арта, эшкә сәләтлелек кими, иммунитет, гомумән, тормыш сыйфаты начарлана. 1. Йоклаганда иммунитет ныгый, шуңа күрә сезонлы авырулар вакытында иң беренче чиратта йокыны туйдырырга кирәк. Мәсәлән, атна буе 6 сәгать кенә йокласаң, 700 генның (күбесе иммунитет өчен җавап бирә) эшчәнлегендә тайпылышлар күзәтелә. 2. 6 сәгатьтән ким, 9 сәгатьтән артык йоклаганнарда йөрәк-кан тамыры системасы авырулары, депрессия барлыкка килергә мөмкин. Озак яшәүче кешеләрнең күбесе яхшы йоклау гомерне озайта, дип саный. 3. Кеше көненә уртача сигез сәгать йокларга тиеш. Әгәр дә һәр көн аз йоклап, йокы туймый башласа, хәтер начарлана башлый. Рәсем Яндекстан алынды 4. Төшке аштан соң бераз йоклап алу файдалы икән. Галимнәр ачыклаганча, көндез йоклап алучыларның эшче хәтере, сөйләме, урында ориентациясе яхшырак була. 5. Йоклаганда баш мие туктаусыз эшли. Көн дәвамында җыелган мәгълүматны хәтергә туплый. Шуңа да йокысы туйган кеше яңа мәгълүматны яхшы кабул итә. 6. Иртә ятып, иртә тору күпкә дөресрәк. «Ябалак»лар соң ятканга күрә йә аз йоклый, чөнки эшкә йә булмаса укырга барасы бар. Яки инде төшкә кадәр озак йоклыйлар. Иң яхшысы – «тургай» булу. Кеше, теләгәндә, «ябалак»тан «тургай»га әверелә ала икән. 7. Йокларга ике-өч сәгать кала, актив физик күнегүләр ясамаска, авыр ризыклар ашамаска һәм бүлмәне җилләтергә кирәк. Урамда йөреп керү, бәйләү, чигү, китап уку яхшы. 8. Йокы - кәеф чыганагы. Төнне йокысыз уздыручы көндез кәефе кырылуын сизә, тиз кызып китә. Йокысы килгән кешене бернәрсә дә кызыксындырмый.

07.12.2023

1 ... 107 108 109 110 111 ... 375

Яңа сайт!