29.07.0025
Юлбарыслар турында шаккатыргыч фактлар
Бүген без сезне табигатьнең иң зур һәм серле җәнлекләренең берсе белән таныштырабыз. Ул – юлбарыс. Әйдәгез, бу гаҗәеп хайван турында күбрәк белик.
Юлбарыслар Азиядә яши. Аларны Себер урманнарында да, Һиндстан джунглиләрендә дә, Кытай, Индонезия якларында да очратырга мөмкин.Юлбарысларга киң мәйдан кирәк, чөнки алар ялгыз гына яши һәм һәрберсе үз биләмәсен саклый.
Юлбарысларның төсе бик үзенчәлекле — кызгылт-сары төскә кара сырмалар. Һәр юлбарысның сырма үрнәге кабатланмас, ул кешенең бармак эзләре кебек уникаль.
Бу сырмалар юлбарысларга куаклар һәм агачлар арасында яшеренергә ярдәм итә, шуңа күрә аларны күрәсең дә, күрмисең дә.
Юлбарыслар – дөньядагы иң зур мәче кебек җәнлекләр. Себер юлбарысы аеруча зур: аның авырлыгы 300 килограммнан артык булырга мөмкин, ә буе – 3 метрга җитә. Бу кечкенә машина кадәр дигән сүз!
Юлбарыс – ерткыч хайван. Ул боланнар, кабаннар, киекләр белән туклана. Ә кешеләрдән, киресенчә, курка һәм алардан качарга тырыша.
Юлбарыс балалары күзләре йомык килеш туа һәм үзләре генә яшәп кала алмый. Әниләре аларны саклый, ашата һәм үстерә.
Юлбарысчыклар уйный, сикерә, бер-берсе белән көрәшә – алар чын мәче балалары кебек шаян һәм кызык.
Кызганыч, соңгы елларда юлбарыслар саны кими. Урманнар киселә, браконьерлар ауларга тырыша. Ләкин дөньяда күп кенә кешеләр һәм оешмалар юлбарысларны саклау өчен эшли. Алар өчен махсус тыюлыклар, заповедниклар булдырыла.
Юлбарысның үкерүе 3 чакрым ераклыкта да ишетелә. Урманда андый тавышны ишетү бик куркыныч һәм гаҗәп тә булырга мөмкин.